Şeffaf Plak ya da Yaygın Bilinen Adıyla Invisalign Tedavileri Nedir? 2023

Dişlerinizin görüntüsünden memnun değilsiniz! 

Gülerken istemsizce ağzınızı kapatıyorsunuz! 

Belki de ömrünüz boyunca hiç ağzınızı açarak dolu dolu gülemediniz! 

Bu da sizin özgüveninizi olumsuz etkiliyor. 

O zaman kesin olan bir şey var ki, sizin ortodontik tedavi ihtiyacınız …

        Peki en iyi ortodontik tedavi yöntemi nedir? Diş telleri mi? Şeffaf plaklar mı? ya da içerden takılan teller mi? Şu an için bunun net cevabı yok ama kişiye göre, ağızdaki probleme göre, hastanın yaşına, beklentilerine göre tercihler ve ortodontik tedavi yöntemleri değişmektedir. 

        Ortodonti diş hekimliği biliminin bilinen en eski uzmanlık alanıdır. Dişlerin ve çenelerin estetik olarak düzgün sıralanması, fonksiyonel olarak uyumlu çalışması için ortodontik tedaviler bu işin uzmanı ortodontistler tarafından yapılmaktadır. Diş teli ve braketler bu amaçla uzun yıllardır kullanılmaktadır. Ancak son zamanlarda üç boyutlu teknolojilerin gelişmesi, dijital dönüşümle birlikte, artık dişlerin düzeltilmesi amacıyla invisalign şeffaf plaklar kullanılmaya başlamıştır. Eskiden ayda bir kontrolle ortodontistlerin uygulamalarıyla kullanılan diş telleri, braketler, elastikler yerini yavaş yavaş şeffaf plaklara bırakmaya başlamıştır. 

İçindekiler: 

1. Dünyada ve Türkiye’de invisalign şeffaf plakların gelişim süreci 
2. Şeffaf plakların hazırlanması 
3. Şeffaf plaklarda IPR yada dişlerin arasından aşındırma/törpüleme işlemi 
4. Şeffaf plaklarda kullanılan ataçmanlar 
5. Şeffaf plakların hastaya teslimi 
6. Şeffaf plaklarla ilgili sıkça sorulan sorular 
7. Kaynaklar

1. Dünyada ve Türkiye’de Invisalign Şeffaf Plakların Gelişim Süreci

2018 yılında Klinik Ortodonti Dergisinde (Journal of Clinical Orthodontics) Editör Köşesinde Robert R. Keim (1) tarafından yazılan yazıda Şeffaf Plaklar, Braketlerin Sonu mu? başlıklı bir yazıda gelecekte diş tellerinin yerini tamamen şeffaf plakların alacağı öngörüsünde bulunulması bilimsel olarak da bu konuyu sarsıcı şekilde akademinin gündemine getirmiştir. Daha düne kadar bu plastikler diş mi düzeltirmiş diyen birçok bilim adamı yaygın olarak invisalign şeffaf plaklarla ortodontik tedaviler yapmaya başlamış, diş tellerini bir daha kullanmamak üzere bırakmışlardır. Amerika’da yaklaşık 25-30 yıl önce uygulanmaya başlanan şeffaf plaklar Türkiye’de yaklaşık son üç-beş yıldır iyice yaygınlaşmış, bu tedaviyi yapacak sertifikalı, yeterli eğitimi almış ortodontistlerin sayısının artmasıyla hastalar tarafından yoğun talep görmeye başlamıştır. O zaman nedir invisalign şeffaf plaklar? Bu plastik ortodontik apareyler nasıl dişleri düzeltmektedir? Bugün bu konuda genel bilgiler vereceğiz. 

2. Şeffaf plakların hazırlanması

        Dişlerin düzeltilmesi amacıyla yapılan dijital üç boyutlu taramalar, fotoğraflar ve filmler üç boyutlu tasarımlar oluşturmak üzere invisalign şeffaf plak firmasının ara yüzüne ortodontistin reçetesiyle birlikte yüklenmektedir. Sisteme yüklenen veriler CAD-CAM teknisyenleri tarafından değerlendirilir ve yapay zekâ teknolojisiyle üç boyutlu planlama düzeneği hazırlanır. Bu planlamada invisalign şeffaf plak konusunda deneyimli ortodontist program üzerinde planlamayı değerlendirir, üç boyutlu araçlarla düzeltir ve en ideal haline getirerek invisalign şeffaf plakları üretilmek üzere onaylar. Ortodontist tercihine göre bazen hastasıyla da bu üç boyutlu simülasyonu paylaşabilir. Şeffaf plaklarda her bir plak her dişi 2 derece döndürecek, 0.2 mm uzayın üç yönünde hareket ettirecek, 1 derece kökünü hareket ettirecek şekilde aşamalandırılır ve üç boyutlu yazıcılarda reçineden modeller basılır (2). Bu modellerin üstüne de seri olarak diş hareketi oluşturacak şekilde invisalign şeffaf plaklar vakumlu cihazlarla hazırlanır. Lazer ya da manuel olarak kenarları kesilir, dezenfekte edilir, üstlerinde sırasıyla numaralandırılacak şekilde paketlenir ve kutulanarak hekime gönderilir. Şeffaf plakların hazırlanma süreci ile ilgili hazırlanmış bir bilgilendirme videosu: https://www.youtube.com/watch?v=qIplt2DlrJI 

3. Şeffaf plaklarda IPR ya da dişlerin arasından aşındırma / törpüleme işlemi

        Plakların hekimin eline ulaşması sonrasında hastanın randevusu oluşturulur. Randevuda ilk önce ortodontist -eğer tedavide planlanmışsa- invisalign şeffaf plak simülasyonun üzerinde rakamlarla (0.2-0.3-0.4 mm) ifade edilen dişlerinizin arasından IPR (interproksimal redüksiyon-dişler arasından aşındırma) işlemi uygulamaktadır (3). Bu işlem dişeti çekilmesi bulunan bölgelerde karanlık boşluklar oluşmasını engellemek, alt ve üst çeneler arasındaki diş boyutu uyumsuzluklarını gidermek amacıyla yapılmaktadır. Dünyadaki tüm ortodonti kliniklerinde rutin olarak uygulanan bu işlem dişlerde herhangi bir zarar oluşturmamaktadır. Bilimsel çalışmalar göstermektedir ki dişlerin arasında aşındırmayı takiben yeni koruyucu mine tabakası oluşmakta ve bu mine tabakası eskiye göre dişlerinizin ara yüzeyinin çürüklere karşı daha dirençli olmasını sağlamaktadır. 

4. Şeffaf Plaklarda Kullanılan Ataçmanlar

        Şeffaf plaklarda diş tellerindeki braketlerin dişe kuvvet iletimine benzer bir mekanizma olarak farklı geometrik şekillerde diş renginde beyaz dolgu parçacıkları yani ataçmanlar kullanılmaktadır (4). Gerekli diş yüzeylerine diş hareketine uygun şekillerde yerleştirilen ataşmanlar sayesinde İnvisalign şeffaf plaklar dişleri arzu edilen konuma doğru iterek istenilen sonucu sağlarlar. Bazı diş hareketlerinin gerçekleşebilmesi için ataçmanların yerleştirilmesi zorunludur. Kolay kolay görünmeyen beyaz renkli bu ataçmanlar çoğunlukla yakından dikkatli bakılmadığı sürece pek anlaşılmamaktadır. Ataçmanlar ilk günlerde yanaklarda, dudaklarda bir miktar yara veya sıyrıklara neden olabilirler ancak iyi ağız hijyeniyle bu sıkıntılar minimum olacaktır. İlk haftada gargara takviyesi tavsiye edilebilir. Ataçman ve IPR uygulamasının ardından hekim gerekli bilgilendirmeleri yaparak belirli sayıda invisalign şeffaf plağı hastasına teslim eder. Her yeni şeffaf plak ilk ağıza yerleştirildiğinde, dişleri planlanan hedefe doğru itecek şekilde bir miktar zorlanarak dişlere yerleşmektedir. Bu zorlanma, dişler ve plakta esnemeye yol açar ve diş istenilen konuma doğru itilir. 

5. Şeffaf Plakların Hastaya Teslimi

        Şeffaf plaklar 7-15 gün arasında değiştirilmektedir. Hasta her plak değişimi için doktora gitmez. Hekim tarafından verilen plakları sırasıyla zamanı gelince evinde kendisi değiştirir. Şeffaf plak paketlerinin üstündeki sırasına dikkat ederek plakları düzenli olarak kullanılır. Ana öğün yemekler haricinde her zaman kullanılmalıdır. İnvisalign şeffaf plakların kullanım süresi günde 20-22 saatin altına düşmemelidir. Uyurken çıkarılmaz, aşırı sıcak olmadığı sürece içeceklerde de çıkarılmaması tavsiye edilebilmektedir. Ancak çay kahve ya da asitli içecekler gibi dişin üstünde leke ya da zarar verme riski olan içeceklerde çıkarılması önerilmektedir. Günde 4-5 kezden fazla çıkarılmasını ortodontistler şeffaf plaklarda her takıp çıkarmanın oluşturacağı deformasyon riskinden dolayı önermezler. Şeffaf plak sayısı hastanın probleminin şiddetine göre değişmektedir. Basit probleme sahip ağız yapısı sadece 3-7 plakla düzelebilirken, uzayın her yönünde ortodontik probleme sahip olan bir hastada plak sayısı bazen 80-100’ü bile aşmaktadır. Hastanın plakları istenilen düzeyde takması, hekim tarafından verilen ek mekanikleri kullanması tedavi başarısında oldukça önemlidir. Şeffaf plaklar günümüz dijital dönüşümünün ortodonti bilimine ve insanlığa kattığı en büyük yeniliklerden birisidir. Bu yazımızda İnvisalign şeffaf plaklar hakkında sıkça sorulan soruları cevaplayarak işin en temelini sizlerle paylaşmak istedik. Her geçen gün merak edenler için detaylı bilgilendirmelere, konuyla ilgili ayrıntılara ayrıca hasta deneyimlerini sizlerle paylaşmaya devam edeceğiz. Not/Uyarı: Tüm içerik iyi niyetle, yalnızca bilgilendirme amacıyla oluşturulmuştur. 

6. Şeffaf plaklarla ilgili sıkça sorulan sorular 

• Şeffaf plaklar diş telleriyle aynı sonucu aynı etkiyi gösterirler mi? Şeffaf plaklar uzayın üç yönünde diş hareketi oluşturması bakımından yıllardır kullanılan diş telleriyle aynı etkiyi gösterirler. Ancak tellerle benzer şekilde bazı diş hareketlerinin elde edilebilmesi için ek mekaniklere ihtiyaç duyabilmektedirler. 

 • Invisalign şeffaf plaklar tedavi başlangıcından sonra ne zaman gelir? Şeffaf plaklarınız ağzınızın 3 boyutlu taraması yapılmasından itibaren 2-3 hafta sonrasında hekiminize ulaşmaktadır. Onun randevularına göre de sizin planlamanız yapılacaktır. 

 • Şeffaf plaklarla birlikte uygulanan IPR yada dişlerin arasından aşındırma/törpüleme işlemi dişlerime zarar verir mi? Dünyadaki tüm ortodonti kliniklerinde rutin olarak uygulanan bu işlem dişlerde herhangi bir zarar oluşturmamaktadır. Bilimsel çalışmalar göstermektedir ki dişlerin arasında aşındırmayı takiben yeni koruyucu mine tabakası oluşmakta ve bu mine tabakası eskiye göre dişlerinizin ara yüzeyinin çürüklere karşı daha dirençli olmasını sağlamaktadır. 

 • Şeffaf plaklarla sadece basit vakalar mı tedavi edilebilmektedir? Zorluk derecesine bakılmaksızın erişkin, çocuk her hasta invisalign şeffaf plaklar ile tedavi edilebilmektedir. İlk zamanlarda kullanılan malzemeyle, üç boyutlu araçlar günümüzde oldukça gelişmiştir. 

 • Şeffaf plak tedavisi için toplam kaç defa gelmeliyim? Şeffaf plak tedavisi için üç boyutlu ağız içi tarayıcıyla birlikte ölçü alınmasından sonra tedavinin planlama aşamasına geçilir ancak tedavinin planlanması ve klinikte yapılacak işlemler önceden belirlendiği için plaklar ile tedavi, diş teli tedavilerine göre daha öngörülebilir bir tedavi olmaktadır. Plakların tesliminden sonra vakanın zorluk derecesiyle de ilişkili olarak diş hareketlerinin planlandığı gibi gidip gitmediğinin hekim tarafından kontrolü amacıyla, hasta hekimin tercihine göre 2-12 aylık aralıklarla kontrol randevusuna gelmelidir. En az 3 seansta sona ulaşılabilir. İnvisalign şeffaf plaklarda kontrol sıklığı konusunda hazırlanmış bilgilendirme videosu:

https://www.youtube.com/watch?v=EK1L3TZea_c

 • Şeffaf plakları günlük ne kadar süre ile takmam lazım? Şeffaf plakların günde ortalama 20-22 saat takılması gerekir. Sadece ana yemek yerken çıkartmanız önerilmektedir. Onun haricinde çıkarmanız pek önerilmez. Ancak önemli bir toplantı gibi en fazla 1-2 saatlik sürede çıkarılabilir. 

 • Bir şeyler içerken şeffaf plaklarımı çıkartmam gerekir mi? Normal sıcaklıkta veya serin içecekler içilebilir, fakat çay gibi sıcak şeyler içerken çıkarılması önerilir. İnvisalign şeffaf plakları ısıyla şekillendirilebilir olduğundan sıcakta deforme olabilirler. 

 • Aşırı çay kahve tüketiyorum sıkıntı olur mu? İnvisalign şeffaf plak tedavilerinde plakların içecek içerken çıkarılması tavsiye edilmez. Ancak aşırı çay kahve içen hastaların dişlerinde fazla renklenme olması ihtimalinden dolayı ya bu içeceklerin tüketilmesi azaltılmalı ya da ana öğünlerde şeffaf plaklar çıkarıldığı zaman kullanılması tavsiye edilir. 

7. Kaynaklar

• Keim RG. The end of braces? J Clin Orthod. 2018 Dec;52(12):664. PMID: 30576289. 
• Jaber ST, Hajeer MY, Khattab TZ, Mahaini L. Evaluation of the fused deposition modeling and the digital light processing techniques in terms of dimensional accuracy of printing dental models used for the fabrication of clear aligners. Clin Exp Dent Res. 2021 Aug;7(4):591-600. doi: 10.1002/cre2.366. Epub 2020 Nov 30. PMID: 33258297; PMCID: PMC8404487. 
• Lapenaite E, Lopatiene K. Interproximal enamel reduction as a part of orthodontic treatment. Stomatologija. 2014;16(1):19-24. PMID: 24824056. 
• Nucera R, Dolci C, Bellocchio AM, Costa S, Barbera S, Rustico L, Farronato M, Militi A, Portelli M. Effects of Composite Attachments on Orthodontic Clear Aligners Therapy: A Systematic Review. Materials (Basel). 2022 Jan 11;15(2):533. doi: 10.3390/ma15020533. PMID: 35057250; PMCID: PMC8778413.